Misją Instytutu jest dzialalność naukowo-badawcza prowadząca do nowych rozwiązań technicznych i organizacyjnych użytecznych w kształtowaniu warunków pracy zgodnych z zasadami bezpieczeństwa pracy i ergonomii oraz ustalanie podstaw naukowych do właściwego ukierunkowywania polityki społeczno-ekonomicznej państwa w tym zakresie.
15 maja 2017 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 7 kwietnia 2017 r. o czasie pracy na statkach żeglugi śródlądowej (Dz.U. poz. 993)), wdrażającą w zakresie swojej regulacji dyrektywę Rady 2014/112/UEz dnia 19 grudnia2014 r. wykonującą Umowę europejską, dotyczącą niektórych aspektów organizacji czasu pracy w transporcie śródlądowym, zawartą przez Europejskie Stowarzyszenie Żeglugi Śródlądowej (EBU), Europejską Organizację Kapitanów (ESO) i Europejską Federację Pracowników Transportu (ETF) (Dz. Urz. UE L 367z 23.12.2014, str. 86).
Dyrektywa zobowiązuje państwa członkowskie do przyjęcia przepisów regulujących niektóre aspekty czasu pracy w transporcie śródlądowym, warunków pracy na statkach żeglugi śródlądowej oraz odnoszących się do zdrowia oraz bezpieczeństwa pracowników.
Zgodnie z art. 1 ustawy ma ona zastosowanie do osób wykonujących pracę na statku żeglugi śródlądowej zatrudnionych na podstawie umowy o pracę jako członkowie załogi lub personel pokładowy.
Ustawa, w przepisach ogólnych, wprowadza definicje: członka załogi,
dnia odpoczynku, dnia pracy, okresu odpoczynku, personelu pokładowego, sezonu, statku żeglugi śródlądowej i statku pasażerskiego.
Zgodnie z art. 3 ustawy czasem pracy na statku żeglugi śródlądowej jest czas, w którym pracownik na polecenie pracodawcy wykonuje pracę na statku, przy czym pozostawanie w gotowości do wykonywana pracy na statku żeglugi śródlądowej wlicza się do czasu pracy. Czas pracy na statku żeglugi śródlądowej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracywprzyjętym12-miesięcznym okresie rozliczeniowym. Tygodniowy czas pracy na statku żeglugi śródlądowej łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może natomiast przekraczać przeciętnie 48 godzin w okresie rozliczeniowym.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy, czas pracy na statku żeglugi śródlądowej łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać:
1) 14 godzin w każdym okresie 24-godzinnym
oraz
2) 84 godzin w każdym okresie 7-dniowym.
Czas pracy w sezonie na statku pasażerskim łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać (zgodnie z art. 8 ust. 1):
1) 12 godzin w każdym okresie 24-godzinnym
oraz
2) 72 godzin w każdym okresie 7-dniowym.
Czas pracy w porze nocnej na statku żeglugi śródlądowej nie może przekraczać (zgodnie z art. 9 ust. 2):
1) 7 godzin w każdym okresie 24-godzinnym
oraz
2) 42 godzin w każdym okresie 7-dniowym.
Zgodnie z art. 10 ustawy, przepisów dotyczących czasu pracy, o których mowa w art. 6 ust. 1, art. 8 ust. 1 i art. 9 ust. 2, nie stosuje się w przypadku przedłużenia czasu pracy w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa statku żeglugi śródlądowej, osób lub ładunku znajdujących się na pokładzie, a także w przypadku konieczności niesienia pomocy innym statkom albo osobom, które znalazły się w niebezpieczeństwie. W takich przypadkach pracodawca niezwłocznie, po ustaniu okoliczności powodujących przedłużenie czasu pracy, zapewnia pracownikom, którzy wykonywali pracę w planowanym okresie odpoczynku, równoważny okres odpoczynku.
Ustawa reguluje także kwestie związane z ewidencjonowaniem czasu pracy - zakładaniem i prowadzeniem ewidencji oraz okresami i miejscem jej przechowywania.
Zgodnie z art. 13 ustawy wchodzi ona w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Oprac. Anna Gałązka
specjalistka ds. legislacji
BP 6/2017